Zasady współpracy z Pracownią Badań Konsultacyjnych

Zasady współpracy pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podmiotu leczniczego województwa lubelskiego z Pracownią Badań Konsultacyjnych Działu Laboratoryjnego
RCKiK w Lublinie

• Każde badanie zlecone Pracowni Badań Konsultacyjnych powinno być wcześniej uzgodnione telefonicznie, tel. 81 442 10 46, 81 532 62 75, 535 735 200. Nie ma obowiązku zgłaszania badań u pacjentów ambulatoryjnych.
• Zgłaszając badanie należy pracownikowi PBK przekazać informacje dotyczące:

-  trybu badania,

-  stanu klinicznego pacjenta np. pacjent z czynnym krwawieniem, pacjent przygotowywany do zabiegu „na ostro”, pilny tryb badania u pacjenta do zabiegu operacyjnego z uwagi na przygotowanie specjalnego zespołu lekarzy lub instrumentarium,

-  wyników badań uzyskanych w pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej szpitala w celu doboru właściwej ilości oraz rodzaju materiału do badań.

• Do Pracowni Badań Konsultacyjnych kierowane są próbki krwi pacjentów wymagające wykonania badań immunohematologicznych, wykraczających poza zakres badań pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podmiotu leczniczego.
• Czas wykonania badania zależy od zleconego trybu badania oraz ilości i rodzaju badań w danym dniu, oraz w przypadku próby zgodności od dostępności KKCz np. o odpowiednim fenotypie.
• Zlecenia w trybie normalnym oraz do planowych zabiegów realizowane są w regulaminowej (rutynowej) obsadzie pracowni, w godzinach od 07:00 do 19:00, 7 dni w tygodniu.
• Próbki w trybie pilnym są opracowywane w dniu otrzymania w możliwie krótkim czasie i dotyczą przypadków nagłych, nie obejmują badań do planowych zabiegów.
• Przy pozaregulaminowej obsadzie pracowni, w godzinach 19:00 – 07:00, w uzasadnionych przypadkach, Pracownia Badań Konsultacyjnych wykonuje badania do planowych zabiegów operacyjnych w trybie pilnym – dotyczy to zabiegów np. wymagających przygotowania specjalnego instrumentarium lub zespołu lekarzy. Informacje te muszą być przekazane pracownikowi PBK podczas telefonicznego zgłaszania badania, w celu prawidłowego zaplanowania kolejności wykonywania badań zleconych w trybie pilnym.
• O kolejności wykonywania badań w danym dniu decyduje pracownik zmianowy PBK w oparciu o przekazane przez szpital/ szpitale informacje dotyczące stanu pacjenta/ pacjentów.
• Badanie bez określonego trybu będzie traktowane jako badanie rutynowe.
• Pracownia Badań Konsultacyjnych wydaje zalecenia szpitalnym pracowniom serologii/ immunologii transfuzjologicznej dotyczące postępowania w przypadku kontynuacji leczenia krwią pacjentów uprzednio konsultowanych i zdiagnozowanych.

Wymagana ilość materiału do badań konsultacyjnych – ilość i rodzaj materiału do badań należy uzgodnić telefonicznie z Pracownią Badań Konsultacyjnych, gdyż potrzebna ilość uzależniona jest od rodzaju wykonywanych badań.

Rutynowo do badań konsultacyjnych pobiera się:

- od osoby dorosłej – 5 ml krwi na skrzep oraz 5 ml krwi na EDTA

- od małych dzieci – 2-5 ml krwi na skrzep oraz 2-5 ml krwi na EDTA

- noworodki i niemowlęta do ukończenia 4 miesiąca życia – 1-2 ml krwi na EDTA

Badania immunohematologiczne rutynowe (dotyczy podmiotów z zawartą z RCKiK w Lublinie umową na takie badania) – 2-5 ml krwi na EDTA.

• W przypadku przesyłania do PBK probówek z krwią o mniejszej pojemności, w łącznej ilości odpowiadającej wymaganej do badania objętości, próbki krwi muszą być pobrane z tego samego wkłucia (o tej samej godzinie).
• W przypadku problemów z oznaczeniem grupy krwi układu ABO i/ lub antygenu RhD, w celu uzyskania potwierdzonego wyniku grupy krwi należy pobrać różnoczasowo dwa komplety próbek.
• W przypadku wykonywania badań w kierunku konfliktu matczyno – płodowego w zakresie antygenów krwinek czerwonych należy przesłać komplet próbek (matki i noworodka w ilościach podanych wyżej) lub noworodka, jeżeli matka niedostępna.
• W przypadku podejrzenia u pacjenta obecności zimnych aglutynin, próbki krwi pobrane „na ciepło”, wirowane z zachowaniem temperatury +37°C oraz po oddzieleniu do osobnych, właściwie opisanych probówek, osocza oraz surowicy. W przypadku braku możliwości oddzielenia surowicy i osocza od krwinek, zachować temperaturę transportu +37°C.

UWAGA! Z próbek z cechami hemolizy, nieopisanych, opisanych nieprawidłowo lub w przypadku rozbieżności w danych na próbce z krwią i zleceniu – badania immunohematologiczne NIE BĘDĄ WYKONYWANE.

Do próbek krwi należy dołączyć:

1. Protokół badania wykonanego w szpitalnej pracowni serologii/ immunologii transfuzjologicznej podpisany przez osobę wykonującą badanie. Do protokołu należy dołączyć panel krwinek wzorcowych używanych do badań.
2. Wyniki badań immunohematologicznych pacjenta – odpis lub kopia poświadczona za zgodność z oryginałem.
3. Odpowiedni formularz zlecenia na badanie:

          -        zlecenie na konsultacyjne badanie immunohematologiczne,

          -        zlecenie na badanie grupy krwi lub zlecenie na wykonanie próby zgodności (podmioty lecznicze z zawartą z RCKiK w Lublinie umową na wykonywanie badań rutynowych).

1. Protokół kontroli temperatury transportu.

Zlecenia badań do Pracowni Badań Konsultacyjnych – dokumentacja.

1. Zleceniodawca zobowiązany jest precyzyjnie określić rodzaj zlecanego badania.
2. Wszystkie formularze zleceń na badania wykonywane w pracowni konsultacyjnej należy wypełnić czytelnie, ze szczególnym uwzględnieniem wywiadu lekarskiego – rozpoznanie, informacje o wcześniejszych wynikach badań, przetoczenia składników krwi, ciążach oraz:

a)       jeśli pacjentka jest aktualnie w ciąży, podać która to jest ciąża, który poród i który to jej tydzień,

b)      czy pacjentka w trakcie obecnej ciąży otrzymywała immunoglobulinę anty-RhD. Jeżeli tak, należy podać dokładną datę podania preparatu, jego dawkę oraz datę badania kwalifikującego do podania immunoglobuliny anty-RhD tj. wykonanego nie wcześniej niż 14 dni przed podaniem preparatu,

c)       czy pacjentka w trakcie obecnej ciąży miała wykonany zabieg amniopunkcji,

d)      u biorców wielokrotnych podać datę ostatniej transfuzji,

e)      u pacjentów leczonych terapeutycznymi przeciwciałami monoklonalnymi (np. anty-CD38), podać rodzaj leku i datę podania leku, ewentualnie, kiedy zakończono podawanie leku. Do zlecenia dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem) lub odpis wyniku kontroli przeciwciał wykonanej przed podaniem leku,

f)        w przypadku pacjentów po przeszczepieniu KKM, należy podać datę przeszczepienia KKM, informację o grupie krwi biorcy przed przeszczepieniem i grupie krwi dawcy KKM. Do zlecenia należy bezwzględnie dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem) lub odpis wyniku grupy krwi biorcy i dawcy KKM,

g)       w przypadku pacjenta posiadającego wynik badania konsultacyjnego z innej jednostki niż RCKiK w Lublinie, do zlecenia należy dołączyć kserokopię wyniku (potwierdzoną za zgodność z oryginałem).

Zlecanie badań w postępowaniu wyjaśniającym poważną niepożądaną reakcję poprzetoczeniową/ zdarzenie po przetoczeniu krwi i/ lub jej składników. Niezwłocznie przesłać do RCKiK w Lublinie.

1. Wypełniony kompletnie i czytelnie formularz zgłoszenia reakcji poprzetoczeniowej/ zdarzenia.
2. Próbki krwi pacjenta pobrane po wystąpieniu niepożądanej reakcji/ zdarzenia po przetoczeniu krwi i/ lub jej składników (w ilości analogicznej jak w przypadku zlecenia na konsultacyjne badanie immunohematologiczne – identyfikację przeciwciał).
3. Próbki krwi pacjenta oraz krwi dobieranej  do przetoczenia, z których została wykonana w pracowni szpitala próba zgodności (dotyczy KKCz).
4. Resztki preparatu przetaczanego, po którym zgłoszono niepożądaną reakcję/ zdarzenie poprzetoczeniową/e (odpowiednio zabezpieczone przed rozlaniem i wtórnym zakażeniem). Jeśli pacjent w ciągu 12 godzin wstecz miał przetaczany jakikolwiek składnik krwi, resztki tych preparatów należy także przesłać do RCKIK (w przypadku KKCz także próbki krwi dobieranej do przetoczenia).
5. Pracownia szpitala przeprowadza kontrolę dokumentacji badań i przekazuje do RCKiK wyniki badań.

Postępowanie w przypadku konieczności kontynuacji badań w IHiT w Warszawie (za pośrednictwem RCKiK w Lublinie.

1. Do IHiT w Warszawie kierowane są próbki krwi pacjentów wymagające wykonania badań immunohematologicznych, których zakres wykracza poza możliwości Pracowni Badań Konsultacyjnych RCKiK w Lublinie.
2. Wymagane formularze (zlecenie na badania i deklaracja świadomej zgody) dostępne są na stronie www.ihit.waw.pl
3. Próbki krwi do badań w IHiT pobiera się zgodnie z wytycznymi Pracowni Badań Konsultacyjnych.
4. Po ustaleniu terminu transportu materiału do IHiT, próbki krwi wraz z dokumentacją przekazuje się do Pracowni Badań Konsultacyjnych w dniu poprzedzającym wysyłkę, do godziny 14:00:

         -        Po sprawdzeniu czy materiał jest kompletny – próbki krwi właściwie pobrane, a dokumentacja prawidłowo wypełniona.

1. Zakres i rodzaj niezbędnych do wykonania badań immunohematologicznych ustala IHiT.
2. Wyniki badań z IHiT przekazywane są do RCKiK w Lublinie. RCKiK w Lublinie informuje jednostkę zlecającą badanie o otrzymaniu wyniku badania i przekazuje oryginał wyniku do zleceniodawcy.